Vì sao nhà sản xuất phải đổ keo :
- Một là tạo thành một màn chắn đề phòng các tác động điện trường do
người sửa chữa vô ý chạm vào dễ gây sốc tĩnh điện làm hỏng MOSFET tập
trung chủ yếu trong CPU và Flash
- Hai là để chống hơi nước chui vào ngưng đọng trong gầm IC làm ngắn
mạch dẫn gây rối loạn tín hiệu xoay chiều, làm ngắn mạch điện một
chiều- nếu nhẹ thì máy bị treo, nặng thì bị chập, gây nguy hiểm cho các
linh kiện lân cận.
- Ba là tạo thành chất liên kết gắn chặt linh kiện với main giúp chúng
không rung khi bị chấn động mạnh, nhờ vậy mà các mối hàn không bị bong
gây sự cố hệ thống mạch. Tất nhiên đây chỉ là tác dụng thứ yếu.
Như vậy người ta chỉ đổ keo phòng vệ cho những IC hoặc vùng nhạy cảm
với trường tĩnh điện dễ gây rối loạn hệ thống , mà trong ĐTDĐ thì đầu
mối của hệ thống điều khiển chính là CPU, bởi vậy người ta chỉ cần bảo
an cho khu vực này là đủ an toàn.
Nhược điểm của keo là dẫn nhiệt rất kém khi đã bão hòa, độ thẩm thấu
cao nên bám dính chặt, tiết diện các mạch in lại nhỏ, lực bám bề mặt
thấp nên keo dễ trở thành tác nhân làm đứt mạch, thậm chí nhiệt độ môi
trường thay đổi làm keo dãn nở đột ngột cũng đủ lực làm các mạch in này
bị đứt.
Tùy hãng sản xuất người ta sử dụng các loại keo khác nhau và chúng đều
là những hợp chất chống oxi hoá cao, thường là epoxi được hoá hợp bằng
công thức ức chế bão hoà. Keo này khi còn mềm dẫn nhiệt tốt hơn, nhưng
máy đã cũ thì nó vẫn bị lão hoá, trở nên cứng và bởi vậy chúng càng
lì lợm hơn với nhiệt - khác với NOKIA, ngay từ khi xuất xưởng keo đã
được bão hòa cứng. Riêng keo gắn trên MOTOROLA có gốc là Polime giống
như keo 502 bán trên thị trường, có vẻ dắn nhưng lại dễ cạy hơn các
loại trên .
Trước khi quyết định cạy keo nhất thiết ta phải thám sát độ cứng
của keo, nếu chúng đã cứng thì xác xuất rủi do rất cao:Ta dùng kim ấn
nhẹ trên lớp keo, nếu thấy kim xuyên được vào trong keo thì keo còn
mềm; ngược lại thì keo đã bị già. Ta phải thật cẩn thận vì đang phải
đối mặt với rủi do cao. Hơn nữa hầu hết keo đổ trên điện thoại đều có
cấu trúc mạng phân tử có tính hiệu ứng nhiệt - nhiệt tác dụng vào keo
càng tăng; thời gian nhiệt tác dụng càng lâu- sau khi nguội nó càng
cứng và càng lì- nếu chúng ta xử trí không đúng và nhanh trong lần
đầu thì càng về sau càng khó khăn hơn.
Vì sao ta phải cạy keo:
- Một, keo là loại vật liệu tạo ra môi trường dẫn nhiệt chậm, khối
lượng càng lớn dẫn nhiệt càng hạn chế, vậy phải làm cho môi trường này
thay đổi để dẫn nhiệt tốt hơn bằng cách phải cạy bớt chúng ra để giảm
bớt khối lượng, tạo điều kiện cho nhiệt tác động nhanh vào mối hàn
trong gầm IC. Tránh được nguy cơ các linh kiện trong IC phải chịu lưu
nhiệt lâu hơn làm cho cấu trúc bên trong IC bịom, sinh ra dò rỉ, thậm
chí bị chập
- Hai, do keo là chất bám dính chặt, nên phải phá vỡ cấu trúc của chúng
để khi nhấc IC ra thì keo không còn đủ lực kéo đứt mạch in.
Thực chất việc cạy keo là ta loại bớt khối lượng keo để tăng nhanh thời
gian dẫn nhiệt vào chân IC, tránh nguy cơ IC bị chết và đứt mạch in.
Quá trình cạy keo phải diễn ra làm 2 bước:
Bước1 là dùng mỏ hàn để dọn keo xung quanh IC :
Đây là bước mở đầu quan trọng nếu bạn không chịu khó rèn luyện kỹ năng
thì thường hay làm đứt mạch in ngay trong bước 1 này. Kỹ năng đó là
phải định được lực tác động lên lớp keo: Nếu dũi quá mạnh mũi mỏ hàn
sẽ bập vào mạch in làm đứt chúng; nếu quá nhẹ không đủ lực cho mũi mỏ
hàn chui vào bên trong lớp keo, kết quả là không những không cạy được
keo lên mà nhiệt mỏ hàn còn tôi cho keo cứng thêm.
Để hạn chế rủi ro trên, trước hết ta phải chắc chắn mỏ hàn dũi keo đã
được sửa tù đầu và tuyệt đối không có cạnh sắc. Nhiệt độ để mỏ hàn có
thể làm vỡ keo thường phải cao hơn mức hàn bình thường. Trước khi
thao tác nhất thiết phải gá main thật chắc chắn , chọn góc nghiêng mỏ
hàn thích hợp, hành động phải chậm dãi và tự tin, đường dũi phải bám,
tránh trơn trượt rất nguy hiểm.
Dũi bỏ tuần tự từ ngoài vào trong từng vòng một cho keo trồi lên
từng lớp mỏng, đủ để quan sát rõ mạch in thì dừng lại vệ sinh sạch vết
cạy, quá trình cạy không được nóng vội tham bóc mảng lớn.
Khi sát gờ IC thì dùng kim tạo rãnh hướng nhiệt và chuyển sang bước 2 là lấy IC ra khỏi main:
Bạn dùng mỏ khò giảm nhiệt và gió tới mức đủ làm nóng già main ( thường
tại điểm tiếp cận có nhiệt độ ~ 100 độ C ) vát đầu khò nghiêng xung
quanh cạnh IC- Đây là giai đoạn khò ủ nhiệt, bạn không được khò trực
tiếp lên mặt IC, cứ đảo đều khò như vậy cho đến khi cảm thấy IC nóng
già thì bạn tăng nhiệt và gió lên bằng nhiệt độ khò thông dụng - tiếp
tục khò xung quanh IC đến khi cảm thấy keo sủi lên, đảo nhanh mỏ khò
và khò tròn đều trên mặt từ từ dùng panh nghiêng IC và lùa nhanh
nhiệt vào gầm rồi lại từ từ gắp IC ra ngoài. Mọi sự thành bại là nằm
trong thời điểm từ từ này, mọi sự nóng vội và thiếu tinh tế đều có
thể làm đứt hàng loạt chân IC và mạch in dưới gầm, tất nhiên việc câu
lại nó đều tiềm ẩn một loạt rủi ro kế tiếp và thường được kết thúc bằng
hiện tượng không bật lên nguồn.
tạo trạng thái thoải mái khi làm việc là một thủ pháp tâm lý mà bất cứ
người thợ kỹ thuật nào cũng phải rèn luyện. Trước hết ta phải xác định
được loại IC phải xử lý có bán sẵn trên thị trường không, tiếp đó ta
phải đàm phán với khách hàng cùng chia sẻ rủi ro và đặc biệt là họ cảm
nhận và thông cảm được với năng lực kỹ thuật của ta. Nếu mọi chuyên
suông sẻ thì tự nó sẽ tạo cho ta nội tâm thoải mái, nếu ngược lại- phải
dứt khoát từ chối sửa chữa. Hám lợi và sĩ diện trong trường hợp này thì
chỉ làm tổn thương đến uy tín và kinh tế của chính ta.
Cụ thể trong trường hợp trên, nếu đã mua được IC thì ta yên tâm và nếu
có khò quá nhiệt, ta vẫn sẵn có IC để thay thế. Vấn đề còn lại là chọn
giải pháp cạy, ở
đây nên chọn giải pháp bảo toàn main, có nghĩa là khò thật nóng IC, đến
mức keo hoá lỏng để dễ nhấc IC ra, tránh được tình trạng thiếc và keo
bịsống kéo cả mạch in lên. Tuyệt đối tránh tâm lý vừa cạy vừa sợ.
Vậy ta sợ những gì:
- Sợ quá nhiệt và khò lâu, khò nhiều lần làm IC bị chết.
- Sợ keo còn sống, gắp IC ra sẽ làm đứt mạch in.
- Sợ nếu IC chết liệu có mà mua không.
- Sợ nếu mạch in đứt thì có câu được không..
Và vân vân những cái sợ viển vông khác ám ảnh người thợ. Vậy thì ta
phải đẩy tất cả các cái sợ này ra khỏi tư duy . Kinh nghiệm của tôi
là: Ta càng sợ thì tay chân càng lóng ngóng càng gặp rủi ro cao-và phải
rèn luyên thói quen Sợ làm mắc nợ- Muốn vậy chỉ có con đường duy nhất
đúng là không ngừng rèn luyện kỹ năng để kiểm soát tốt hành vi bằng cảm
nhận đúng. Và bởi vậy cách cạy keo an toàn nhất là không ngừng luyện
bàn tay cho dẻo, luyện tư duy bền bỉ để có những thao tác chuẩn xác kịp
thời khi lấy IC ra. Các cụ dạy Nhất nghệ tinh chính là vậy.
Trong trường hợp ngược lại ta nên đàm phán với khách hàng với thái độ thiện chí.